Калі адбываецца запальванне?

Іскра павінна праскочыць у патрэбны момант. Згаранне топливовоздушной сумесі адбываецца найболей эфектыўна ў той момант, калі яна сціснутая да самага мінімальнага аб'ёму. У чатырохтактны рухавік гэтая максімальная кампрэсія дасягаецца ў тое імгненне, калі поршань пры завяршэнні ходу сціску (2-й такт) хоча перайсці ад паступальнага руху да зваротнага руху (3-га) працоўнага такту. Да таго як поршань пераходзіць да руху ў зваротным кірунку, на малюсенькую дзель секунды ён замірае ў самай высокай кропцы траекторыі свайго руху. Гэты пункт называюць «верхняй мёртвай кропкай» (ВМТ). Адпаведны супрацьлеглы момант - ніжняя кропка зваротнага руху - завецца "ніжняй мёртвай кропкай" (НМТ), якая нас у дадзеным выпадку не цікавіць.

Вернемся да правільнага моманту іскры запальвання: такім чынам, ідэальным момантам запальвання з'яўляецца той момант, калі поршань толькі пачынае свой зваротны рух. Кампрэсія максімальная, і поршань можа быць з сілай адціснуты да блока рухавіка. Нягледзячы на гэта, было б няправільным усталёўваць момант запальвання сапраўды ў верхняй мёртвай кропцы, т.к. топливовоздушной сумесі патрабуецца вызначаны час (каля 1/3000 сек) да яе ўзгарання і развіцці поўнага ціску згарання. Таму момант запальвання ўстанаўліваецца на больш ранні тэрмін. Мы гаворым пра «апярэджанне запальвання». Таму стартавы стрэл для іскры гучыць яшчэ падчас руху поршня ўверх, а ціск згарання развіваецца адразу пасля ВМТ.

Верхняя мёртвая кропка і апярэджанне запальвання

З павелічэннем колькасці абарачэнняў рухавіка іскра запальвання павінна праскокваць усё раней, т.к. - мы ўжо казалі пра гэта ў апошнім падзеле - топливовоздушной сумесі заўсёды трэба адно і тое ж час для ўзгарання. Толькі так ажыццяўляецца працэс згарання сапраўды ў патрэбны час, а менавіта тады, калі поршань зноў толькі пачынае рухацца назад.


Згаранне топливовоздушной сумесі залежыць таксама ад яе складу. Пры малаважна адціснутай педалі газу (пры «частковай нагрузцы») сумесь у камерах згарання валодае паніжанай здольнасцю да ўзгарання; таму яна згарае павольней. У гэтым выпадку запальванне таксама павінна працаваць з больш раннім апярэджаннем.

Пазняе запальванне

У іншых сітуацыях патрабуецца перасунуць запальванне ў напрамку "пазней". У гэтым выпадку запальванне адбываецца тады, калі поршань ужо даўно абмінуў верхнюю мёртвую кропку, г.зн. узгаранне адбываецца амаль на такце выхлапу, што паляпшае склад выхлапных газаў, але пагаршае магутнасць рухавіка. У сувязі з гэтым позняе запальванне правільна мець тады, калі рухавік працуе без нагрузкі ў рэжыме прымусовага халастога ходу (напрыклад, пры руху пад гару без газу).